28 ноември/15 ноември (по стар стил)
Пајсиј (Величковски) (1722 – 1794), архимандрит од манастирот Неамцки, преподобен.
Роден во 1722 година во градот Полтава во семејство на протоереј, на 17-годишна возраст влегол во манастирот Лубеч, се преселил во скитот Треистена во Молдавија, а оттаму во скитот на Керкул, кој се одликувал со посебна строгост. на монашкиот живот.
Потоа монахот се преселил во Атон, каде што основал посебна монашка заедница – скитот на свети Илија. Во 1758 година бил ракоположен за свештенство.
Во 1763 година, монахот Пајсиј со 64 монаси се преселил назад во Молдавија, на барање на тамошниот владетел, заради подобро уредување на монашкиот живот во оваа земја и бил назначен за риктор на манастирот Драгомирна. За три години тројно се зголемил бројот на браќата Драгомир. Организаторот на братството отец Пајсиј напишал и вовел повелба по наредба на св. Василиј Велики, Теодосиј Велики, Теодор Студит и Света Гора. Главните идеи на оваа повелба: непосесивност, отсекување на волјата и послушанието, паметна молитва и читање книги, непрестајно везење и домашен деканат (примерна болница, хоспис, црковни уметности итн.).
Земјиштето на кое се наоѓал манастирот Драгомир, по руско-турската војна во 1774 година, отишла во Римокатоличка Австрија. Авва Пајсиј, не гледајќи можност за духовен мир на православните во новата држава, решил да замине и да ги земе со себе сите браќа – 350 луѓе. Господарот Григориј Гица и митрополитот Молдавски Гаврил им обезбедија сиромашен Секулски манастир, затскриен во планините, во чест на Отсекувањето на главата на Јован Крстител. Кога браќата се намножиле и монахот Пајсиј почнал да бара помош за изградба на ќелија, му било наредено да се пресели со браќата во најбогатиот Неамски манастир, што го направил во 1779 година, оставајќи дел од браќата во Секула.
Монахот Пајсиј го организирал животот во манастирот Неамцки според ликот на Драгомирна и Секул – хостел, умствена молитва, кореспонденција и читање светоотечки книги, секојдневно (наутро и навечер) исповедање на мислите на исповедниците. Стадото на монахот се намножило, имало монаси од повеќе од 10 националности, а до 1790 година нивниот број се зголемил на 10.000 луѓе. Во тоа време тој бил најнаселениот манастир на православната црква. Св.
Во текот на целиот период на сенилни подвизи во молдавските манастири, авва Пајсиј ги поучувал браќата умствена молитва, продолжувајќи го единствениот ред на отците на Филокалија, свети Григориј Синајски, свети Григориј Палама и свети Нил Сорски. Монахот Пајсиј навел бројни докази и сведоштва за светоотечкото почитување на умствената молитва: „Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј ме“, што е и молитва и исповедање на верата. „Паметната молитва е за просперитет, за просечните – пеење, односно обични црковни химни, за почетниците – послушност и работа“, поучуваше старецот.
Напорниот живот на старецот се приближуваше кон својот земен крај. Бидејќи бил болен пред својата смрт, тој починал во мир на 15 ноември 1794 година, откако живеел 72 години. Монахот Пајсиј беше погребан во манастирот Неамцки во катедралната црква Вознесение Господово.
Неговите преводи од грчки на словенски на светоотечки списи, кои долго време беа единствени во словенската литература, се читаа насекаде. Така ги објавил: „Филокалија“, делата на свети Исак Сирин, свети Теодор Студит, „Одговори“ од свети Варсануфиј и Јован, свети Григориј Палама, свети Максим Исповедник, „ Воодушевени класи“ – збирка на делата на свети Јован Златоуст и многу повеќе.
Монахот Пајсиј е преродбеник во Русија, по монахот Сергиј, на школата за старешина, која во текот на 19 век и подоцна ги давала своите плодни плодови на полето на спасението на децата на црквата во пустините Глинска и Оптина и други манастири на Руската црква.
Тропар на преподобниот Пајсиј Величковски
28 ноември/15 ноември (по стар стил)
Туѓинец беше на земјата, небесната татковина си ја достигнал, преподобен оче Паисие, на добротољубието подвижниче, верните си ги научил умот кон Бога да го возведуваат, и со срцето кон Него да повикуваат: Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј ме грешниот!
